TNV - Trong bối cảnh chuyển đổi số trở thành giải pháp sống còn trong cuộc cách mạng 4.0 thì bất động sản, xây dựng và công nghiệp cũng không thể nằm ngoài cuộc. Giới chuyên môn tin rằng, công nghệ sẽ tạo ra cuộc cách mạng trong lĩnh vực có quá nhiều đặc thù này.
Chậm chân vì quá đặc thù
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, cần nhìn nhận thẳng thắn việc ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong ngành bất động sản và xây dựng đang có phần chậm chân so với các ngành khác. Thực tế điều này cũng dễ hiểu khi bất động sản là tài sản có giá trị, với nhiều người đó là tài sản tích lũy cả đời.Để tạo sự tin tưởng, người giao dịch cần sờ tận tay, giao dịch mua bán phải có giấy trắng mực đen. Đặc thù nàykhiến ngành bất động sản, xây dựng và công nghiệp có phần chậm chân do sự ngần ngừ của cả hai phía.
Theo ông Chu Quang Thái - Chuyên gia phát triển dự án tài sản số, Phụ trách văn phòng phía Nam Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo quốc gia - Bộ KH&CN, sự phức tạp về mặt pháp lý, quá trình xây dựng, vận hành chưa minh bạch cùng với tính duy nhất của vị trí được xem là 3 trong số nhiều đặc thù khiến lĩnh vực này vừa khó lại vừa cần phải chuyển đổi số.
Ông Thái cho biết, từng chứng kiến những dự án có giá trị khoảng 8 tỷ đồng nhưng cần tới một xe ba gác chở tài liệu. Mỗi hồ sơ xin thầu có tới 100 chữ ký mà nếu có sai sót thì riêng việc xin lại chữ ký có thể mất tới cả tháng trời. Theo thống kê của Global Property Guide, chỉ riêng hồ sơ giấy tờ, pháp lý, chuỗi cung ứng của lĩnh vực xây dựng, bất động sản và công nghiệp đã chiếm tới 25-30% chi phí trong cơ cấu đầu tư.
“Làm thế nào để một người ở Hà Nội có thể xây dựng biệt thự, resort ở Cà Mau, Phú Quốc… nếu họ không hiểu gì. Họ chắc chắn muốn vừa quản lý được công trình, vừa muốn tối ưu chi phí, nhưng không có công cụ quản lý nên đôi khi đành phó mặc” – ông Thái nói. Đó là chưa kể tới chuyện, nếu gặp phải những nhà thầu “rởm”, chủ đầu tư có thể bị lừa, bàn giao công trình không đảm bảo chất lượng so với cam kết ban đầu. Những câu chuyện đó được xem là vấn đề mà ngành bất động sản, xây dựng và công nghiệp phải đối mặt.
“Cần tạo ra một cuộc chơi mới cho lĩnh vực này, công nghệ sẽ là lời giải. Đã tới lúc mà người ở Mỹ có thể thuê nhà thầu ở Hà Nội xây dựng nhà ở Phú Quốc với sự thiết kế của kiến trúc sư ở Pháp và giám sát công trình ở Singapore”, ông Thái nói. Vị chuyên gia này tin rằng, công nghệ sẽ tạo ra tính xuyên biên giới như cách mà nhiều người mua một món hàng trên Amazon hay Taobao hiện nay.
Quan trọng hơn, mô hình này đang manh nha vận hành trên thế giới và được dự báo sẽ sớm trở thành xu hướng, nhất là trong thời đại, nhân loại hạn chế đi lại, tiếp xúc, Covid-19 chưa biết bao giờ mới thực sự kết thúc nhưng cuộc sống vẫn cần phải tiếp diễn, không thể đình trệ.
Ông Chu Quang Thái khẳng định: “Quan trọng là cần phải quy trình hóa lĩnh vực này rồi mớisố hóa . Khi đó không chỉ chi phí quản lý được tiết kiệm mà việc quản lý một bất động sản từ khi còn là miếng đất trống cho đến khi xây dựng hoàn thiện và bảo trì cũngcó thể thực hiện chỉ bằng những cú click chuột”.
Lời giải đến từ công nghệ
Khi đi tìm lời giải cho những bài toán này, các chuyên gia nghĩ đến startup với nhiều kỳ vọng bởi họ sở hữu tư duy đột phá và có trong tay sức mạnh công nghệ. Điều này là dễ hiểu khi nhìn vào cách công nghệ đã sinh ra Grab, Uber hay AirBnB và thay đổi toàn bộ những ngành taxi, vận tải hay cho thuê khách sạn, hotel truyền thống.
Giới quan sát cho rằng, công nghệ kết hợp với công nghệ như thực tế ảo, blockchain hay trí tuệ nhân tạo, chắc chắn sẽ tạo ra những thay đổi về cách đầu tư và làm chủ thị trường theo một cách không ai ngờ tới. Trên thế giới, đầu tư vào proptech (công nghệ trong lĩnh vực bất động sản) đã bùng nổ. Theo một nghiên cứu của EY và CREtech, 75,2 tỷ USD vốn đầu tư mạo hiểm đã được rót vào thị trường Proptech kể từ 2015, và gần như 1/3 trong số đó được thực hiện năm 2019.
Việt Nam đương nhiên không nằm ngoài xu hướng này. Lĩnh vực Proptech cũng đã chứng kiến sự ra đời của nhiều dự án công nghệ đột phá trong thời gian qua như Cen Homes hay XIXO. Nếu như Cen Homes hướng tới xây dựng nền tảng công nghệ bất động sản với cơ sở dữ liệu và hệ thống định giá có độ chính xác cao nhờ công nghệ thực tế ảo (VR), Big Data và trí tuệ nhân tạo AI thì XIXO lại mang tới một hệ sinh thái công nghệ gồm sàn giao dịch thương mại điện tử “chothicong.com” để số hoá chuỗi cung ứng ngành, hướng đến nền tảng tự vận hành.
Ông Trương Thành – Giám đốc điều hành kiêm nhà sáng lập của XIXO giải thích, “ngành bất động sản cần một nền tảng chung để kết nối giữa tổ đội với tổng thầu, giữa doanh nghiệp sản xuất, cung ứng vật tư, thiết bị, sản phẩm, tư vấn với doanh nghiệp bất động sản, xây dựng công nghiệp, giữa việc kết nối người cần mua và người cần bán... XIXO sẽ là nền tảng làm việc mà mọi thành phần của hệ sinh thái tài sản gắn liền với đất đều có thể kết nối, giao dịch và truyền giá trị cho nhau thông qua hợp đồng thông minh”.
Nhà sáng lập startup này cũng cho biết, công nghệ blockchain với tính minh bạch, bảo mật thực hiện việc hiện thực hóa mô hình O2O (online to offline), nghĩa là khách hàng chỉ cần có ý tưởng và ngân sách, việc còn lại sẽ do chothicong thực hiện. Như vậy, khách hàng ở Hà Nội muốn xây nhà ở Phú Quốc, thay vì thực hiện hàng trăm cuộc điện thoại trao đổi qua lại rồi phó mặc cho nhà thầu thì giờ đây, chỉ cần một chiếc máy tính và thực hiện việc lựa chọn, tìm kiếm nhà thầu, vật liệu xây dựng, thiết kế, thi công… và nhận báo cáo hằng ngày trên hệ thống.
“Blockchain với hợp đồng thông minh tạo ra những giao thức thanh toán cho từng quy trình từ việc thiết kế, chọn vật liệu, thuê người giám sát…. Các dữ liệu được ghi lại, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc, quản lý chất lượng công trình theo tiến độ và bảo trì sau này. Nếu như công trình trước đây thường được yêu cầu thanh toán 30-50% do tính phức tạp của giấy tờ thì giờ đây, cả hai bên thực hiện giao dịch online và việc thanh toán chỉthực hiện được khi có xác nhận hoàn thành” – ông Thành nói.
Không chỉ vậy, các cá nhân, đơn vị cung cấp dịch vụ hay nhà thầu có thể dễ dàng tiếp cận với dịch vụ bảo hiểm, ngân hàng cho vay bảo lãnh hay môi giới… trong quá trình mua bán hoặc xây dựng bất động sản. Các thủ tục phê duyệt, thanh toán đều được thực hiện online. Mỗi giao dịch hoàn thành, hai bên sẽ thực hiện đánh giá chấm điểm. Điểm tín nhiệm được các đơn vị phụ trợ xem như cơ sở để đánh giá và phê duyệt vốn vay.
Tất nhiên, chuyển đổi số cho lĩnh vực bất động sản, xây dựng và công nghiệp không phải chuyện ngày một ngày hai dù Chính phủ và các Bộ có liên quan đã ban hành nhiều hướng dẫn. Nỗ lực của XIXO, CenHomes và nhiều doanh nghiệp khác cho thấy, một tương lai sáng sủa của lĩnh vực còn nhiều sức ì này. Nguyên nhân có thể đến từ việc bộ máy vận hành chằng chịt và người trong cuộc cũng không quá rành về công nghệ.
Chẳng thế mà đại diện của Tpizi.com - nền tảng quản lý kinh doanh bất động sản từng chia sẻ rằng, đã gặp không ít khó khăn do lãnh đạo các doanh nghiệp bị hạn chế về kiến thức chuyển đổi số cũng như chưa nhạy cảm với công nghệ. Mô hình hoạt động truyền thống vẫn đang hiệu quả nên việc thuyết phục họ thay đổi tư duy và sử dụng công nghệ vào quy trình càng không hề dễ dàng.
Tuy nhiên, ông Chu Quang Thái cho rằng, điều này thực tế đã diễn ra ở các mô hình khác như Uber hay Grab, AirBnB. Việc của những người tiên phong phải là kiên định xây dựng cuộc chơi và chứng minh hiệu quả. Khi ấy, doanh nghiệp dù muốn dù không cũng phải chuyển mình.
PV
